W dzisiejszych czasach wmawia się nam, że starzenie się jest czymś złym, podczas gdy Ajurweda przyjmuje bardziej holistyczną i optymistyczną perspektywę. Ajurweda uczy nas, że naszym pierwszym aktem na tej planecie jest etap Kapha, czyli od urodzenia do okresu dojrzewania. Drugi akt to etap Pitta i występuje on od okresu dojrzewania do menopauzy lub 60. roku życia. Z kolei trzeci akt to faza Vata, który występuje od menopauzy (czyli 60. roku życia) aż do naszej śmierci. Ajurwedyjskie wskazówki jak starzeć się z wdziękiem.

Subtelne esencje w Ajurwedzie

Według Ajurwedy Jara (starzenie się) nie jest chorobą, ale zjawiskiem naturalnym, takim jak głód, pragnienie czy sen. Ale ludzie nie chcą się starzeć i bardzo często słyszymy rozmowy osób po 40 roku życia na temat starzenia się i pogarszania się obrazu siebie. Chcą oni botoksu, liftingu i innych podobnych zabiegów, aby zachować wrażenie młodości. Nie możemy jednak walczyć z jedną z najbardziej naturalnych przemian na świecie – starzeniem się.

Mówiąc o starzeniu się, Ajurweda bierze pod uwagę pranę, ojas i tejas. Są to trzy subtelne esencje, które współdziałają ze sobą w celu promowania zdrowia i witalności. Można powiązać je z odpowiednimi doszami.

  • Prana (energia siły życiowej) powiązana jest z doszą Vata
  • Tejas, który wydobywa nasz wewnętrzny blask i odwagę, kojarzony jest z doszą Pitta
  • Odżas to nasza odporność i siła, niezbędne do długowieczności i kojarzone z doszą Kapha

Jeśli Tejas zaostrzy się, wypala Ojas, a to zmniejsza odporność i kończy się nadmierną stymulacją aktywności pranicznej. Wzburzona prana natomiast powoduje zaburzenia zwyrodnieniowe w dhatus (tkankach). Z kolei, gdy zabraknie tejas,  dochodzi do wytwarzania niezdrowej tkanki i blokowania energii pranicznej.

Starzenie się według Ajurwedy

Vridhavastha (starzenie Vata) to ostatnia część życia, która charakteryzuje się głównie zmianami zwyrodnieniowymi. Wraz ze wzrostem Vata w naszym organizmie doświadczamy szeregu zmian fizycznych i psychicznych. Występuje tu:

  • suchość skóry
  • spadek zdolności poznawczych
  • słabe mięśnie
  • zmniejszona zdolność organizmu do odmładzania
  • słabsze trawienie
  • narastająca obecność drżenia i tików
  • pogarszające się nawilżenie tkanek i ruchomość stawów 
  • wzmożony niepokój

Vridhavastha (najstarszy etap życia) może być dwojakiego rodzaju. Jeśli występuje między 60 a 70 rokiem życia, uważa się ją za oczekiwaną i pojawiającą się w odpowiednim czasie. Jednak przedwczesne starzenie się może nastąpić przed 60. rokiem życia z powodu nasilenia dosz (Vata i Pitta). Lekceważenie trzech filarów zdrowia w Ajurwedzie: diety, snu i odpowiedniego zarządzania aktywnością seksualną, powoduje pogorszenie dosz Vata i Pitta. Jedzenie również wpływa na przedwczesne starzenie się; przykładowo nadmierne i jednorazowe używanie w diecie smaków: kwaśnego, słonego, gorzkiego, ostrego i cierpkiego. Zmniejszone odżas może również powodować pogorszenie dosz.

Ajurwedyjskie wskazówki jak starzeć się z wdziękiem

  1. Rasayana (odmładzająca terapia), czyli tradycyjna terapia ajurwedyjska, która przywraca organizmowi pełnię sił witalnych. Zakres terapii rasayana nie ogranicza się tylko do ajurwedyjskich ziół i preparatów, ale obejmuje także całościowe zmiany stylu życia.
  2. Dinacharya czyli ustalenie codziennej rutyny. Świetnie nadaje się do utrzymywania kontaktu z rytmami dobowymi dnia. Ponieważ etapowi życia Vata towarzyszy również poczucie pustki.  Kiedy twoje ciało i umysł wiedzą, że mogą polegać na wydarzaniu się pewnych rzeczy, tworzy to stabilność i poczucie spokoju, a także daje ci cel. Ustalenie harmonogramu snu, pór posiłków i obfitej rutyny będzie miało wpływ na Twoje ogólne samopoczucie.
  3. Panchakarma to seria rytuałów oczyszczających dostosowanych do konkretnych potrzeb pacjenta. Składaja się z pięciu oczyszczeń i wszystkie dostosowane są do Twoich potrzeb i aktualnego braku równowagi doszowej.
  4. Ajurwedyjskie zasady odżywiania. Dieta lub ahara jest podstawą leczenia ajurwedyjskiego. Według Ajurwedy lunch powinien być największym posiłkiem. Posiłki powinny być ciepłe i przyprawione. Unikaj pokarmów powodujących zaparcia, gazy i wzdęcia. Jedz tłuste i świeżo przygotowane posiłki. Jeżeli przestrzega się ajurwedyjskie zasady jedzenia dla swojej doszy, można zapobiec nawet przedwczesnemu starzeniu się.
  5. Nawodnienie. Etap życia Vata prowadzi do wzrostu suchości, dlatego należy pić wodę, co pomaga również obniżyć stres i niepokój.
  6. Ruch jako lekarstwo. Zawsze skonsultuj się ze swoim lekarzem, jaki rodzaj ruchu jest dla Ciebie najlepszy. Ale pozostań mobilny – czy to poprzez jogę, ćwiczenia rozciągające, spacery, pływanie czy inne ćwiczenia, które lubisz. Utrzymanie siły i równowagi jest kluczem do uniknięcia upadków. Ruch buduje także odporność psychiczną.
  7. Medytacja. Może spowolnić proces starzenia się. Szanuj także swoją wrodzoną naturę łącząc się ze swoją społecznością, eksplorując ścieżkę duchową, grając w szachy, aby zachować bystrość umysłu, czy też biorąc udział w zajęciach jogi. Pozostań wierny sobie.

Treść ma charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny i nie należy jej interpretować jako porady medycznej. Informacje te nie są przeznaczone do diagnozowania, leczenia lub zapobiegania jakiejkolwiek chorobie. Prosimy korzystać z treści wyłącznie w porozumieniu z odpowiednim certyfikowanym lekarzem lub pracownikiem służby zdrowia.