Ajurweda – dieta a pora roku

Dieta a pora roku wg Ajurwedy

Zgodnie z Ajurwedą dieta zależna jest od energetycznych sił natury czyli doszy. Istnieją trzy podstawowe dosze – vata, pitta i kapha. Podobnie jak człowiek, każda pora roku jest zdominowana przez jedną z dosz. Jesień to pora roku zimna, sucha i wietrzna – taka jak dosza vata. Dominuje teraz żywioł powietrza. Jesienna plucha czasem przejawia się również dominującą kaphą, a  za oknami robi się chłodno, mokro i dżdżyście. Nadmiar vata może wytrącać nas z równowagi, gdyż zarządza ona układem nerwowym i jesienią często powoduje nieuzasadniony niepokój i niestabilność. Występuje również spadek odporności i większa podatność na przeziębienia, grypy. Choć nie mamy wpływu na zmianę pogody to możemy zachować wewnętrzną równowagę wprowadzając odpowiednią dietę. Prawidłowy dobór produktów odwdzięczy się nam sprawnością fizyczną i psychiczną, siłą, a także odpornością.

Co jeść, a czego unikać jesienią według Ajurwedy?

Jesienią Twoja dieta powinna opierać się na:

• daniach ciepłych, gotowanych, parowanych, duszonych lub pieczonych z dodatkiem rozgrzewających przypraw (czosnek, cebula, kurkuma, imbir, pieprz, rozmaryn, tymianek, majeranek itp.)
• zupach, gulaszach
• zbożach (kasza gryczana, orkisz, owies, komosa ryżowa, amarantus czy brązowy ryż)
• warzywach (warzywa korzeniowe, dynia, ziemniaki, bataty czy pory, natomiast warzywa zielonolistne, np. delikatnie rozgrzewająca rukola lub pietruszka, mogą być dodatkiem do głównych dań
• kiszonkach
• roślinach strączkowych – wypłukanych, namoczonych na noc i dobrze ugotowanych z dodatkiem dobrego jakościowo tłuszczu i poprawiających trawienie przypraw
• dobrych jakościowo tłuszczach to masło sklarowane (najlepiej domowej roboty) czy zimno tłoczone oleje, np. olej lniany czy olej rzepakowy (ekologiczny)
• suszonych owocach (najlepiej namoczonych), lokalnych owocach sezonowych, takich jak jabłka czy gruszki (jedzone w porze drugiego śniadania; jeśli jesteśmy przeziębieni, najlepiej na ciepło ze szczyptą cynamonu), pestki i orzechy (wcześniej namoczone)
• ciepłych napojach, rozgrzewających naparach np. ciepła woda z cytryną i imbirem

Według Ajurwedy w naszej diecie lepiej unikać:

• ochładzającego nabiału
• żywności wysokoprzetworzonej, bogatej w tłuszcze trans
• białej, pszennej, rafinowanej mąki
• cukru (zarówno białego, jak i brązowego)
• jedzenia zbyt dużej ilości surowych warzyw i owoców o ochładzającej naturze termicznej
• napojów gazowanych i słodzonych, lodów, zimnych napojów.

Jesienią dieta powinna zawierać sezonowe warzywa i owoce (dynię, cukinię, buraka, gruszki, śliwki, jabłka etc.). To także czas dla papryki! Wystarczy jedna czerwona sztuka, żeby zaspokoić dzienne zapotrzebowanie na witaminę C zwaną witaminą odporności. Warto skupić się też na ciepłych, pełnowartościowych śniadaniach. Idealnie sprawdzą się tu ciepłe owsianki, kasze czy ryże. Świeże owoce mogą mieć działanie wychładzające, dlatego najlepiej przygotować je na ciepło jako pieczone, smażone – idealne do owsianki lub naleśników. Doskonałym obiadem będą gotowane warzywa oraz zupy. Unikaj potraw odgrzewanych czy mrożonych, oraz smaku gorzkiego i cierpkiego.

Jesień wg. Ajurwedy to przede wszystkim pora rozgrzewania się!

Poniżej sprawdzone przepisy na wzmacniające eliksiry z dodatkiem kurkumy (szafran indyjski), przyprawy o właściwościach leczniczych.

Poranna woda z kurkumą

szklanka ciepłej wody z łyżeczką kurkumy, szczyptą pieprzu, sokiem z 1/2 cytryny i łyżeczką miodu. Miód można zamienić pominąć albo wymienić na syrop z agawy.

Shot z kurkumy

Składniki:

5cm kłącza kurkumy (lub łyżeczka sproszkowanej)
opcjonalnie 3 cm imbiru (lub pół łyżeczki sproszkowanego)
sok wyciśnięty z ¼ lub całej cytryny
1/4 łyżeczki czarnego pieprzu
łyżeczka miodu

Przygotowanie:

Całość przepuść przez wyciskarkę wolnoobrotową. Połącz z pozostałymi składnikami. Jeśli używasz suchych przypraw rozprowadź je w soku z 1 pomarańczy. Aby złagodzić smak kurkumy dodaj więcej miodu lub rozcieńcz shota wodą. Inne dodatki, które komponują się z shotem: olej z siemienia lnianego (dla lepszego przyswajania składników), sok z marchewki. Pij na zdrowie!

Złote mleko

• 250 ml mleka (krowie, migdałowe, owsiane lub ryżowe)
• pół łyżeczki kurkumy
• szczypta pieprzu
• łyżeczka cynamonu
• pół łyżeczki oleju kokosowego
• łyżeczka miodu do smaku

Kurkumę podgrzać na oleju razem z pieprzem, trzymać na ogniu kilka minut. Połączyć z mlekiem i pić na zdrowie.

Woda miedziana a odporność wg. Ajurwedy

Idealnym produktem, który możemy tu wykorzystać są miedziane naczynia, gdyż miedź ma doskonały wpływ na nasz organizm. Woda miedziana oferuje wiele korzyści, w tym silniejszy układ odpornościowy. Wykazuje właściwości przeciwzapalne i antybakteryjne, co oznacza to, że doskonale wspiera walkę ze stanami zapalnymi w organizmie. Nic w tym zatem dziwnego, że woda miedziana uznawana jest przez niektórych za cudowne lekarstwo.

Jak jeszcze wzmocnić organizm?

Jesienią szczególnie warto zadbać o zdrowy styl życia. Powszechnie wiadomo, że jest to głównie kwestia wspomnianego jedzenia, ale także ćwiczeń, jak również popularnej dziś minimalizacji stresu. Jeśli tylko pogoda pozwala, zalecane są długie, spokojne spacery, które nie tylko zapewnią dawkę ruchu, ale także mogą być dobrą okazją do medytacji.

Jazda na rowerze to prawdziwa frajda i stymulacja odporności i niech nie zniechęca nas niższa temperatura. Natomiast zarówno dla rozwinięcia możliwości ruchowych, ale i jako doskonałe działanie na nasz umysł szczególnie polecana jest joga, a włączając odpowiednie asany możemy zachować wewnętrzną równowagę.

Dobroczynny masaż ajurwedyjski

Jak już wspomnieliśmy wg. Ajurwedy jesień to czas doszy vata (wiatru) i w drugiej kolejności kapha (mokro oraz wilgotno). A czego najbardziej potrzebuje nasza wysuszona, wyziębiona skóra?  Oleju. Najstarsza nauka o zdrowiu jest olbrzymią zwolenniczką zabiegów olejowych na całe ciało, tzw. masaż ajurwedyjski Abhyanga.

Doskonale sprawdzi się tu tłoczony na zimno olej sezamowy.

Wystarczy delikatnie go podgrzać i w czasie porannej toalety nałożyć na skórę od głowy do stóp. Następnie przez 15–20 minut wmasować go w całe ciało. Wykonujemy ruchy podłużne na kościach długich, a okrężne na stawach. Pozostawiamy go na kilka minut, a następnie bierzemy prysznic.

 

 

 

 

 

Pamiętaj, zdrowie jest w Twoich rękach!