Miedź jest minerałem śladowym niezbędnym do przeżycia, który występuje we wszystkich tkankach ciała. Odgrywa istotną rolę w wytwarzaniu czerwonych krwinek i utrzymywaniu komórek nerwowych oraz układu odpornościowego w odpowiedniej kondycji. Pomaga on również organizmowi tworzyć kolagen i wchłaniać żelazo, a także odgrywa rolę w produkcji energii. Większość miedzi w organizmie znajduje się w wątrobie, mózgu, sercu, nerkach i mięśniach szkieletowych. Jakie jest zapotrzebowanie organizmu na miedź? Zarówno za dużo, jak i za mało miedzi może wpływać na pracę mózgu. Upośledzenia zostały powiązane z chorobą Menkesa, Wilsona i Alzheimera. Niedobór występuje rzadko, ale może prowadzić do chorób układu krążenia i innych problemów.

Zapotrzebowanie organizmu na miedź

Zalecane dzienne spożycie miedzi (RDA) wynosi około 900 mikrogramów (mcg) dziennie dla młodzieży i dorosłych. Z kolei górna granica dla dorosłych w wieku 19 lat i starszych wynosi 10 000 mcg (10 miligramów – mg) dziennie. Spożycie powyżej tego poziomu może być toksyczne. Zarówno niedobór miedzi, jak i toksyczność miedzi występują bardzo rzadko.

Zalecana ilość miedzi na danym etapie życia (w mikrogramach mcg):

  • Od urodzenia do 6 miesięcy – 200 mcg
  • Niemowlęta 7-12 miesięcy – 220 mcg
  • Dzieci 1-3 lata – 340 mcg
  • Dzieci 4-8 lat – 440 mcg
  • Dzieci 9-13 lat – 700 mcg
  • Nastolatki 14-18 lat – 890 mcg
  • Dorośli 19 lat i starsi – 900 mcg
  • Ciężarne nastolatki i kobiety – 1000 mcg
  • Kobiety karmiące piersią – 1300 mcg

Korzyści zdrowotne miedzi

Miedź jest niezbędnym składnikiem odżywczym dla organizmu, a wraz z żelazem umożliwia organizmowi tworzenie czerwonych krwinek. Pomaga w utrzymaniu zdrowych kości, naczyń krwionośnych, nerwów i funkcji odpornościowych, a także przyczynia się do wchłaniania żelaza. Wystarczająca ilość miedzi w diecie może również zapobiegać chorobom układu krążenia i osteoporozie.

Zdrowie układu krążenia

Niski poziom miedzi został powiązany z wysokim poziomem cholesterolu i wysokim ciśnieniem krwi. Grupa badaczy zauważyła, że ​​niektórzy pacjenci z niewydolnością serca odnieśli korzyści z suplementacji miedzią. Badania na zwierzętach powiązały niski poziom miedzi z CVD, ale pozostaje niejasne, czy niedobór miałby taki sam wpływ na ludzi.

Sygnalizacja neuronowa

W 2016 roku w Kalifornii prof. Chris Chang (chemik) opracował i wykorzystał sondę fluorescencyjną do śledzenia przemieszczania się miedzi do i z komórek nerwowych. Prof. Chang mówi: „Miedź jest jak przełącznik hamulca lub ściemniacza, po jednym dla każdej komórki nerwowej”. Jego zespół odkrył, że jeśli duże ilości miedzi dostaną się do komórki, zmniejsza to sygnalizację neuronów. Natomiast kiedy poziom miedzi w tej komórce spada, sygnalizacja zostaje wznowiona.

Funkcja odpornościowa

Zapotrzebowanie organizmu na miedź. Gdy występuje zbyt mała ilość miedzi może to prowadzić do neutropenii. Jest to niedobór białych krwinek lub neutrofili, które zwalczają infekcje. Osoba z niskim poziomem neutrofili jest bardziej narażona na chorobę zakaźną.

Produkcja kolagenu

Miedź odgrywa ważną rolę w utrzymaniu kolagenu i elastyny, głównych składników strukturalnych naszego ciała. Naukowcy postawili hipotezę, że miedź może mieć właściwości przeciwutleniające, a wraz z innymi przeciwutleniaczami, może pomóc zapobiegać starzeniu się skóry. Bez wystarczającej ilości miedzi organizm nie może zastąpić uszkodzonej tkanki łącznej ani kolagenu, który tworzy rusztowanie dla kości. Może to prowadzić do szeregu problemów, w tym dysfunkcji stawów, ponieważ tkanki ciała zaczynają się rozpadać.

Działanie przeciwutleniające

Miedź może również pełnić funkcję przeciwutleniającą. Może pomóc w ograniczeniu produkcji wolnych rodników. Wolne rodniki mogą uszkadzać komórki i DNA, a to prowadzi do raka i innych chorób.

Artretyzm

Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały, że miedź może zapobiegać lub opóźniać artretyzm. Dlatego też ludzie noszą w tym celu miedziane bransoletki. Miedziana biżuteria nie tylko ozdobi twoje ciało ale również wspomoże zachować równowagę w organizmie. 

Niedobór miedzi

Chociaż niedobór miedzi występuje rzadko, niektóre schorzenia i inne czynniki mogą zwiększać to ryzyko. Obejmują one:

  • genetyczne wady metabolizmu miedzi,
  • problemy z wchłanianiem,
  • zbyt duże spożycie suplementów cynku lub witaminy C.
  • niektóre stany, takie jak demielinizacja ośrodkowego układu nerwowego (OUN),
  • polineuropatia, mielopatia i zapalenie nerwu wzrokowego

Ponieważ miedź jest magazynowana w wątrobie, jej niedobory rozwijają się powoli w miarę upływu czasu.

Cynk i witamina C

Wysokie spożycie cynku (150 mg dziennie lub więcej) i witaminy C (ponad 1500 mg dziennie) może powodować niedobór miedzi, konkurując z miedzią o wchłanianie w jelicie.

Przyczyny niedoborów u niemowląt

Niedobór miedzi zaobserwowano u niemowląt, które spożywają mleko krowie zamiast mleka modyfikowanego. Mleko krowie ma niską zawartość miedzi. Dzieci poniżej 1 roku powinny być najlepiej karmione piersią, a jeśli nie, karmione sztuczną mieszanką. Mleko krowie nie zawiera niezbędnych składników odżywczych dla ludzkiego niemowlęcia.

Skutki niedoboru miedzi

Niski poziom miedzi może prowadzić do niedokrwistości, niskiej temperatury ciała, pękania kości czy też osteoporozy. Dodatkowo może wystąpić utrata pigmentacji skóry, problemy z tarczycą, a choroby metaboliczne mogą wpływać na sposób wchłaniania witamin i minerałów przez organizm.

Choroba Menkesa

Choroba Menkesa jes to zaburzenie recesywne sprzężone z chromosomem X, które niekorzystnie wpływa na metabolizm miedzi w mózgu. Może to spowodować brak rozwoju i opóźnienia w rozwoju neurologicznym u niemowląt w wieku od 6 do 8 tygodni, jednocześnie dziecko z tą chorobą może nie przeżyć do 3 roku życia. Podskórne zastrzyki z miedzi mogą pomóc w normalizacji poziomu miedzi we krwi. Jednak to, czy pomogą one w normalizacji poziomu miedzi w mózgu, zależy od rodzaju mutacji genetycznej. Jedno z badań klinicznych wykazało, że leczenie niemowląt przed wystąpieniem objawów może pomóc w poprawie motoryki dużej, małej i umiejętności adaptacyjnych, osobistych, czy też społecznych. Może poprawić również wzrost oraz neurorozwój językowy u dzieci.

Osteoporoza

Gdy zapotrzebowanie organizmu na miedź wzrasta może to powodować niższą gęstość mineralną kości i wyższe ryzyko osteoporozy. Jednak otrzebne są dalsze badania nad tym, jak marginalny niedobór miedzi może wpływać na zdrowie kości oraz jak suplementacja miedzi może pomóc w zapobieganiu i leczeniu osteoporozy.

Inne skutki niedoboru miedzi

  • zwiększone ryzyko infekcji
  • depigmentacja włosów i skóry
  • niedokrwistość, ponieważ miedź przyczynia się do tworzenia czerwonych krwinek

Mózg i układ nerwowy

Zbyt mało lub zbyt dużo miedzi może uszkodzić tkankę mózgową, gdzie u dorosłych zaobserwowano neurodegenerację w wyniku braku równowagi miedzi. Może to być spowodowane problemem z mechanizmami zaangażowanymi w metabolizowanie miedzi do wykorzystania go w mózgu. Wysoki poziom miedzi może prowadzić do uszkodzeń oksydacyjnych w mózgu. Na przykład w chorobie Wilsona wysoki poziom miedzi gromadzi się w wątrobie, mózgu i innych ważnych narządach.

Miedź jest niezbędna do szeregu funkcji organizmu. Niedobór miedzi występuje rzadko, z wyjątkiem określonych stanów, takich jak choroba Menkesa. Suplementy miedzi zwykle nie są konieczne i mogą prowadzić do braku równowagi. Brak równowagi miedzi został powiązany z chorobą Alzheimera. Każdy, kto rozważa suplementację miedzi, powinien najpierw porozmawiać z lekarzem.